Snelwegennet. De nieuwe uitgekiende wegen.Snelwegennet / De nieuwe uitgekiende wegen door Meindert van der Kaaij trouw 2001-05-28 Het snelwegennet van Nederland is zo'n beetje voltooid. Er zullen trucs verzonnen moeten worden om de verkeersgroei op te vangen. Het is zoeken naar onconventionele manieren om efficiënter gebruik te maken van het bestaande asfalt. Een speciale commissie Wegen naar de Toekomst houdt zich daar op het ministerie van verkeer en waterstaat mee bezig. Een reusachtige magnetron verplaatst zich over het net als een tapijt uitgerolde asfalt; binnen een mum van tijd is het uitgehard. Het klinkt als een krankzinnig idee, maar toch gaat rijkswaterstaat binnenkort testen of dit een snelle methode is van wegenreparatie. Want elke dag minder werkzaamheden aan de weg, betekent minder files. De ambtelijke werkgroep Wegen naar de Toekomst is een ideeënclub die niet snel voor een gek voorstel terugdeinst. ,,We moeten het uiteindelijk wel praktisch kunnen toepassen, maar het maken van beleid is niet onze allereerste zorg'', zegt Toon Gerbrands, projectleider van Wegen naar de Toekomst. Gerbrands was tot en met de Olympische Spelen in Sydney de coach van het Nederlandse mannen-volleybalteam. Sinds een jaar zit hij weer bij zijn oude werkgever, het ministerie van verkeer en waterstaat. ,,We bedenken een project, schrijven een prijsvraag uit en proberen de voorstellen in de praktijk toe te passen. Vervolgens hopen we dat het bedrijfsleven daarmee aan de slag kan gaan'', zegt hij. Wegen naar de Toekomst is in 1998 door minister Jorritsma in het leven geroepen en bestaat uit specialisten afkomstig uit het hele ministerie van verkeer en waterstaat. De afgelopen jaren zijn er succesvolle proeven uitgevoerd met bijvoorbeeld automatische voertuiggeleiding, dynamische rijstrookmarkering, en een zoab-spoelsysteem. Veel verwacht Gerbrands van een proef met nieuw asfalt volgende maand bij een benzinestation op de snelweg A50 tussen Apeldoorn en Arnhem. Op de lange op- en afritten worden vier alternatieve en vooral snellere wijzen van wegdekreparatie uitgeprobeerd. ,,Uit gesprekken die wij regelmatig met automobilisten hebben kwam naar voren dat zij vinden dat herstelkwerkzaamheden aan asfalt zo lang duren. Daarnaast vinden velen dat autobanden op asfalt veel lawaai maken. We besloten daarop om voor bouwconsortia een prijsvraag uit te schrijven.'' Daaruit kwamen enkele opvallende oplossingen. Een daarvan werkt met in een fabriek gemaakte stukken asfalt die als legoblokjes op het wegdek worden gelijmd. Als een blok kapot is gaat dat eruit en komt er een nieuwe in. Twee andere systemen maken gebruik van asfalt dat als een tapijtrol over het oude wegdek wordt uitgerold. Een bouwconsortium denkt daarbij aan het gebruik van een grote magnetron die de nieuwe laag voor gebruik klaarstoomt. Volgens Gerbrands hebben deze voorstellen behalve de grote snelheid van verwerking nog een voordeel: het asfalt is geluidsarm. De verwachting is dat het geluidsniveau met vijf tot tien decibel zal verminderen. ,,Dat is een spectaculaire afname. Dat heeft hetzelfde effect als het plaatsen van geluidschermen. Als de verwachting uitkomt, betekent dit bijvoorbeeld dat op veel plekken vluchtstroken kunnen worden gebruikt die nu nog te dicht bij huizen liggen.'' De voorstellen die Gerbrands op zijn bureau krijgt, zijn vaak onconventioneel. De onderzoeken staan veelal los van het bestaande beleid. Als voorbeeld noemt hij de ontwikkeling van het zogeheten Snelweghuis. ,,Op dit moment gaan we misschien anders om met ruimte dan in de toekomst. In de Vijfde Nota voor de ruimtelijke ordening blijven we met woningen juist weg van de snelweg. Maar wellicht denken we daar over paar jaar anders over. Vandaar de prijsvraag voor een Snelweghuis. Daar hebben we al zevenhonderd reacties op gekregen.'' Zonnecollectoren Soms ook komt er uit de inzendingen iets waar niet om was gevraagd maar wat wel zeer kansrijk wordt geacht, zoals dat gebeurde bij de prijsvraag om energie uit het wegdek te halen. Eigenlijk was het de bedoeling om ideeën binnen te krijgen over hoe het zwarte asfalt als een soort zonnecollector kon worden gebruikt. Een firma kwam echter met het idee om in de berm tussen de rijrichtingen zonnecollectoren te plaatsen. Door de collectoren schuin op de weg te plaatsen zou tevens de zijwind kunnen worden afgebogen tot een meewind. ,,Dat kan het energieverbruik op die wegen vier procent verminderen. Bovendien voorkomt het zonnescherm de zogeheten kijkfiles als er op de andere rijrichting een ongeluk is gebeurd'', zegt Gerbrands. TNO gaat dit idee, waarvoor een ontwerpbeurs is verstrekt, binnenkort testen. |