Geluidsreducend asfalt

Het duurt nog even voordat er een tunnel ligt. Toch is en blijft het raadzaam constant alert te blijven op de ontwikkelingen rond de geluidsoverlast die we ondervinden. De Gaasperdammerweg is bij de laatste renovatie uitgerust met zogenaamd dubbellaags ZOAB een geluidsreducerende toplaag. De parallelwegen en toegangswegen zijn niet voorzien van deze laag. Maar wat betekend dat nu, is het wegdek van de Gaasperddammerweg nu geluidsreducerend of geluidsarm en hoe zit het met de andere wegen, wat is eigenlijk asfalt.

Wikipedia heeft een mooie lijst met asfaltsoorten waar de meest gebruikte soorten worden uitgelicht.

De meest gebruikte soorten zijn:

GABGrindAsfaltBeton Gebruikt voor onderlagen
SAB of STABSTeenslagAsfaltBeton wordt gebruikt als onderlaag en in polderwegen als deklaag waar later een slijtlaag overheen komt.
SMASteenMastiekAsfalt geeft geen spoorvorming en enige geluidsreductie. Zeer geschikt voor toepassing binnen de bebouwde kom. Levensduur gemiddeld 20 jaar.
DABDicht AsfaltBeton de oudste en meest toegepaste deklaag. Dient als referentie onder andere voor het geluidsniveau van andere deklagen. Levensduur gemiddeld 17 jaar.
OABOpen AsfaltBeton een mengsel dat als tussenlaag gebruikt wordt. Levensduur 17 jaar.
ZOABZeer Open AsfaltBeton meest gebruikt op ons autosnelwegennet. Voorkomt door de open structuur (waterdoorlatend) plasvorming. Spat- en stuifwater worden daardoor voorkomen waarmee het zicht voor de weggebruiker goed blijft. De geluidreductie (t.o.v. DAB) is aanmerkelijk doch niet constant. ZOAB is duurder dan dicht asfaltbeton en moet eerder worden vervangen, gemiddeld na 10 jaar.
ZOAB 2 laagsFluisterasfalt heeft een nog betere geluiddemping dan ZOAB (met 5 à 6 dB(A)) ook bij lagere snelheden (50 km/uur). Vanwege de lage weerstand tegen wringend verkeer (veel bochtenwerk) is tweelaags ZOAB niet geschikt voor wegen binnen de bebouwde kom. Levensduur gemiddeld 7 jaar.
ZSAZeerStilAsfalt is een uitvinding van KWS/Gebr. van Kessel, wordt gebruikt op dorps/stadswegen, is niet geschikt voor rotonde's, kruisingen en andere situaties waar veel wringend verkeer op komt.
EMEEnrobé á Module Elevé is een Franse asfaltsoort met verhoogde stijfheid, wordt in Nederland gebruikt als onderlaag bij op en afritten en als onderlaag op (vrachtwagen)parkeerplaatsen of op erven en terreinen bij (transport)bedrijven.
LEABLaagEnergieAsfaltBeton is een uitvinding van BAM Wegen, dit asfalt wordt geproduceerd bij een temperatuur van 95 graden in plaats van 170 graden, verder is het vergelijkbaar met DAB.
LTALaagTemperatuurAsfalt is een uitvinding van Dura Vermeer, Jansen de Jong, Rasenberg wegenbouw en Bruil Infra, en het is net zo soort asfalt als LEAB.
KOABKOolstofAsfaltBeton is een uitvinding van KWS/Gebr. van Kessel, dit is asfalt dat gebruikt wordt op bedrijfsterreinen en opstelvakken voor verkeerslichten, dit asfalt moet na de verwerking gezaagd worden, en de zaagsnede moet dan gevuld worden met gietasfalt, omdat KOAB met warmte uitzet.


Asfalt met een dunne deklaag is met tweelaags ZOAB te vergelijken. Relatief goedkoop vanwege gering materiaal per oppervlak waardoor er specifieke eigenschappen mogelijk worden. Levensduur gemiddeld 12 jaar.

Er zijn nog meer soorten en vooral door bedrijven ontwikkelde merknamen.

Duidelijk is dat iedere soort asfalt bepaalde eigenschappen bezit die toepassing niet altijd mogelijk maken. Weerstand, temperatuur, water, sneeuw, vorst ijzel en slijtage zijn belangrijke factoren. En geluidsreductie lijkt omgekeerd evenredig te zijn aan prijs en slijtage. Een geluidsreducerende laag gaat minder lang mee, slijt sneller en kost meestal meer.
Deze overwegingen maken dat de overheid niet voor de duurste en meest geluidsvriendelijke oplossing kiest. Een middenweg (dubbellaags ZOAB) is voor de randstad een gekozen alternatief voor de snelwegen.

Regelgeving mbt geluidhinder

Op 1 juli 2012 is de regelgeving omtrent de geluidshinder vastgelegd in SWUNG1. Samen Werken in de Uitvoering van Nieuw Geluidbeleid. Na ruim 15 jaar discussie, onderzoek en voorbereiding van regelgeving treedt er een geheel herzien stelsel van de geluidregelgeving inwerking voor rijkswegen en hoofdspoorwegen. Een instrumentarium dat een goede balans biedt tussen enerzijds ruimte voor mobiliteit en anderzijds bescherming van de leefomgeving.

Zie redactioneel stuk van de nederlandse vereniging van geluidsspecialisten
en een publicatie van de overheid.

Houdbaarheid van geluidsreducerend asfalt

Wat betekent nu geluidsreducerend en wat is de houdbaarheid van geluidsreductie.
Aan de hand van een aantal grafieken kan duidelijk worden uitgelegd dat de geluidsreducering beperkt is
De geluidreductie van dunne deklagen neemt in de eerste 5 jaar het sterkst af. Daarna wordt de afname van de geluidreductie geleidelijker. Na 8 jaar is de geluidreductie van een dunne deklaag vergelijkbaar met die van een nieuw SMA 0/5.Bij de wegdekken die snel vervangen worden, gaat de geluidreductie harder achteruit dan bij de wegvakken die ouder worden.

Inleiding
Door de stimuleringsregeling stille wegdekken zijn in Nederland veel stille wegdekken aangelegd. Het doel hiervan was niet alleen het opdoen van ervaring met de aanleg en het onderhoud. Ook wilde men onderzoeken of de dunne deklagen de geluidreductie langere tijd behouden. Op dit moment is het verloop van de geluidreductie voor veel wegdekken tot 8 jaar oud bekend.

Analyse
De analyse is gebaseerd op 31 wegvakken, alle bij 50 km/h, die ook zijn gebruikt voor de analyse naar de levensduur van dunne deklagen. In onderstaande figuur is de geluidreductie weergegeven als functie van de leeftijd. NB. De geluidreductie wordt in deze analyse bepaald ten opzichte van het referentiewegdek volgens het reken en meetvoorschrift geluidhinder 2006. Met de invoering van SWUNG gaat de referentie verschuiven.

Tweedeling
In onderstaande figuur is een tweedeling gemaakt tussen de 'goede' en 'slechte' wegvakken. De 'goede' wegvakken zijn 8 jaar of ouder geworden (blauw) en de 'slechte' wegvakken zijn eerder vervangen (geel).

Bij de wegvakken die binnen 8 jaar worden vervangen zien we dat de geluidreductie sneller afneemt. Na 5 jaar is de geluidreductie van deze wegvakken vergelijkbaar met het referentiewegdek. De wegvakken die wel zijn blijven liggen, behouden ook na 8 jaar nog enige geluidreductie ten opzichte van het referentiewegdek. Van deze wegvakken neemt de geluidreductie in de eerste 5 jaar na aanleg met circa 0,5 dB per jaar af. In de volgende 3 jaar is dat nog maar 0,1 dB per jaar.
Na ongeveer 8 jaar is de geluidreductie nog circa 1 dB ten opzichte van het referentiewegdek. Dit is vergelijkbaar met een nieuw SMA 0/5.

De geluidreducerende werking van dunne asfalt deklagen berust op de fijne textuur, veroorzaakt door de fijne korrelgradering (meestal 0/6, soms 0/4 of 0/8). Door deze fijne textuur worden de banden van het verkeer minder in trilling gebracht dan door de grovere textuur van de gangbare deklagen met een 0/11 of 0/16 gradering. Bij diverse dunne deklagen wordt nog extra geluidreductie bereikt door absorptie van geluid in de poriestructuur. De poriestructuur moet wel open blijven en mag niet dichtslibben.
Door de reductie van verkeersgeluid aan de bron zijn geluidreducerende maatregelen bij de ontvanger, zoals gevelisolatie en geluidschermen, niet of minder snel noodzakelijk.

(bron www.stilasfalt.nl)


Rafeling
Twee mogelijke mechanismen voor verlies van de geluidreductie van een wegdek zijn rafeling en dichtslibben. Bij rafeling laten stenen los uit een wegdek, waardoor de textuur achteruitgaat. Bij het dichtslibben van een wegdek neemt het percentage holle ruimte af, waardoor er minder absorptie van geluid is.
De meer geleidelijke achteruitgang van de 'goede' wegvakken kan veroorzaakt worden door een afname van de holle ruimte. Dit zou consistent zijn met de eerdere observatie dat geluideigenschappen van een wegdek van 8 jaar oud vergelijkbaar zijn met die van een SMA 0/5. De steengrootte, en daarmee de textuur, van een dunne deklaag en een SMA 0/5 liggen immers dicht bij elkaar. In bovenstaande figuur zijn de gemiddelde CPX-spectra (Close ProXimity, ofwel van dichtbij opgenomen spectrum van verschillende frequenties) van de monitoringsmetingen van de wegvakken weergegeven. Hierin is ook het spectrum van een nieuw SMA 0/5 gegeven. Het spectrum van een dunne deklaag van 8 jaar oud ligt dicht bij dat van een SMA 0/5.



Conclusie voor de gewone omwonende
Laat u niet gek maken door mooie beloften van stil asfalt of fluisterwegdekken, In het begin is de reductie maximaal 5 dBA en na 3 jaar nog minder dan de helft. Gewenning aan een langzame verslechtering totdat u weer begint te klagen is een traag proces. Als het wegdek aan vervanging toe is, dan is de reductie nog te verwaarlozen.
Dit is de hele reden dat alleen een tunnel effectief is en dat die gebieden waar geen tunnel komt te liggen attent moeten blijven op de geluidshinder. Ofwel, blijven klagen en opmerkzaam het geluid volgen vooral enige jaren na de aanleg
Voor de gaasperdammerweg is het jammer te concluderen dat de culminatie van geluid (in SWUNG2) niet door de kamer is gekomen en onze overlast dus nog steeds niet gezien wordt door de bestuurders en de overheid omdat de politiek (VVD, PVV en CDA) kennelijk eenzijdige oren heeft.


Voorbeeld van de afname van reductie op een snelweg bij 110 km per uur gemiddelde snelheid.