Stichting Aktie Gezondheid Gaasperdammerweg

Windtunnelonderzoek bepaalt de uitsstootlimieten

Vooruitlopend op de werkelijke meetmomenten na de oplevering van de tunnel viel mijn oog op een onderzoek dat Rijkswaterstaat heeft laten uitvoeren in een windtunnel. In dit onderzoek is gemeten hoeveel fijnstof en stikstofoxiden er bj de tunnelmonden worden verwacht na de opening van de tunnel in 2020. Op basis van dit onderzoek is besloten geen verdere maatregelen te nemen om emissies af te vangen bij de in- en uitgangen van de tunnel. Uit de metingen blijkt dat de bepaalde concentratie fijn stof en stikstofdioxie op alle meetpunten rond de tunnelmonden van de Gaasperdammertunnel onder de grenswaarden liggen.

Het gaat uitsluitend om fijn stof en stikstofdioxide en niet om het volkomen ongevaarlijke koolstofdioxide waarvan de auto van tegenwoordig steeds meer uitstoot.

Het enige belangrijke is dat de uitstoot van stikstofoxiden bij tunnelmonden veilig blijft voor de omwonenden die in de nabijheid wonen.

Stikstof in het algemeen.

21% van de lucht om ons heen bestat uit zuurstof (symbool O) en 78% bestaat uit stikstof (symbool N). Het komt voor in verschillen vormen. Daarbij worden twee hoofdvormen onderscheiden,

de reactieve stikstofverbindingen, zoals ammoniak (NH3), stikstofoxiden (NO, NO2, NOx), nitraat (NO3-), ammonium (NH4+) en lachgas (N2O).
en organisch-gebonden stikstof in plant, dier, mens en bodem, en niet-reactieve stikstofverbindingen, zoals stikstofgas (N2) in de atmosfeer.

46% van de stikstofvervuiling komt uit de landbouw, 31% komt overwaaien uit het buitenland en 6% wordt veroorzaakt door het verkeer. Tenminste,.... Dat zegt het ene rapport. Andere rapporten spreken over 67%, 22% en zelfs 70% voor de landbouw productie en 9% en 20% voor het wegverkeer. Hoe zit dat????

Ten eerste een gevalletje appels en peren. De een spreekt over productie van stikstof en de andere heeft het over afzetting in de grond.
Ten tweede het weglaten van onbelangrijke en minimale zaken. Zo onstaan er gigantische verschillen in de statistische gegevens. De uitstoot van auto's en vliegtuigen kan ik zelf ook berekenen, maar de afzetting in de grond is een andere zaak. En van Landbouw hebben wij stadsbewoners al helemaal geen verstand.
Ten derde, de ene tabel praat over tonnen stikstofdioxide en de andere spreekt over kilgrammen ammoniak en weer anderen praten of stikstof, zonder verdere aanduiding.
Ten vierde zijn vergelijkingen tussen percentages en kilogrammen moeilijk te maken

Het CBS houdt al jaren cijfers bij van de vervuiling en het RIVM doet onderzoeken naar de afzetting van stikstof in de grond. Mensen hebben Stikstofmonoxide (NO) hard nodig om aderen soepel te houden, we produceren het zelf in onze longen.
Stikstof dioxide (NO2) en trioxyde (NO3) is echter gevaarlijk en kan voor irritatie zorgen aan ogen, neus en keel en kan bij inademen ook zorgen voor longirritatie en een verminderde longfunctie. In gebieden met meer NO2 wordt vastgesteld dat er een grotere kans is op astma-aanvallen en een verhoging van het aantal ziekenhuisopname door klachten aan de luchtwegen.

NO2 wordt gevormd in de verbrandingsmotoren van benzine en dieselmotoren (veel NO2). Derhalve is de omgeving van snelwegen geen goede plek om te wonen.
Hoewel auto's steeds schoner worden, is de gemiddelde uitstoot nog altijd gemiddeld zo'n 80 milligram per kilometer.

NH3 is een ander verhaal, Ooit werden er gedacht dat Ammoniak met regen zich omzet in Ammonium en uiteindelijk salpeterzuur. Een uitstekende meststof voor bomen en planten. Ooit woonden mensen naast of boven de koeien, dat was in een tijd dat er nog niet zoveel mensen waren. Er is simpelweg teveel aan stikstof omdat er teveel mensen zijn.

N2O ofwel lachgas komt hoofdzakelijk in de atmosfeer door landbouwemissies en in toenemende mate door feestvarkens. De hoeveelheid is te klein om mee te nemen in de overzichten.

Appels en peren dus. In de onderstaande tabel is de stikstofdioxide en ammoniak omgezet naar stikstof. Het aandeel stikstof in ammoniak (NH3) is enorm vanwege de heel lichte waterstof moleculen. Bij de oxiden (NO2) bepaalt zuurstof het gewicht en blijft er per molecuul nog maar 30% stikstof (N2) over. Hier krijgt de landbouw het moeilijk.

Opvallend is dat het CBS en RIVM heel verschillende cijfers publiceren. Voor het Centraal Bureau Statistiek zijn de cijfers van 2017 en voor het RIVM van 2018. Dat verklaart echter niet de verschillen.
De eerste kolom is uit het CBS "Open data" rapport en bevat de rubriek
De tweede kolom geeft de daarbij behorende percentages
De derde kolom geeft de percentages die het RIVM heeft getoond aan de tweede kamer.
De vierde kolom geeft dezelfde gegevens als het RIVM maar met de cijfers van het CBS. Nijverheid is industrie, Staal is toegevoegd aan chemie. Dienstverlening vervalt. Wegverkeer is alles opgeteld. Visserij is verdwenen, net als de zeevaart ver weg. De stikstof uit ammoniak is omgerekend naar stikstof en geplaatst bij de rubrieken bovenstaand.

N2 uit Nox	CBS N2 %	RIVM N2 %	CBS N2 % *
Aardolie-industrie	0,71
Energiesector	1,99	0,40	2,32
Nijverheid Chemie	1,16	1,50	2,62
Nijverheid Staal	0,84
Nijverheid overig	2,24	0,80	2,62
Huishoudens	1,34	9,00	5,29
Landbouw	6,09	67,70	60,23
Afval en water	0,60	0,40	0,94
Dienstverlening	0,93
Verkeer goederen	6,98	9,00	13,26
Verkeer personenauto's	4,34
Binnenvaart	4,10	1,50	4,80
Visserij	0,38
Zeevaart binnengaats	3,07	4,70	3,60
Zeevaart continentaal plat	11,01
Spoor	0,31	0,15	0,36
Luchtvaart	0,54	0,15	0,64
Mobiele werken	2,84	1,50	3,32
N2 uit NH3
Nijverheid Chemie	0,24
Huishoudens	3,18
Landbouw	45,36
Afval en water	0,20
Dienstverlening	1,55
Ammoniak uit zee		3,20
Stikstof totalen %	100,00	100,00	100,00

De complete lijst is hier te vinden

De gegevens van verkeer en scheepvaart zijn eenvoudig zelf uit te rekenen en komen overeen met de CBS en RIVM gegevens. Het RIVM kan geen gegevens van de zeescheepvaart meten omdat dat niet landelijk te meten valt. Het continentaal vlak is ook ver weg van het land en dus is weghalen logisch, waarom ze dan wel ammoniak uit zee meenemen is vreemd. Overigens staat in de lijst van het RIVM nog 32% stikstof afzetting uit het buitenland gemeld. CBS neemt dit niet mee. Meetelle van de emissie uit het buitenland is ook onzin, omdat bij wind uit het westen heel geïndustraliseerde Groot Brittanië over ons heenkomst en bij wind uit het oosten het Rurhgebiedan grote invloed is. De metingen zijn zeer belangrijk omdat een gemiddelde van 31 tot 33 % soms nul is en soms 60%. De luchtvaart emissies worden door het RIVM onvoldoende meegenomen simpel omdat de uitstoot niet lokaal op normale hoogte te meten valt. En omdat RIVM emissies boven de 3000 foot niet meeneemt. Een discussie omdat vliegtuigen bij de landing op 15 tot 20 km afstand van Schiphol al beneden de 3000 foot komen. Bij het opstijgen is dat tussen de 5 en 8 km. De CBS cijfers komen aardig overeen met de verificatie van de AGG waarin de LTO (landing TakeOff) en vlucht beneden de 3000 foot zijn gebruikt.
De hoge temperatuur die vrijkomt bij kerosine verbranding levert echter extreem veel stikstofoxiden. De tabel boven komt derhalve aardig overeen met de vervuiling in de omgeving van Schiphol (bron Deutscher Fluglärmdienst e.V.)

Ook de landbouwemissies zijn zoals alle getallen jaartotalen en jaargemiddelden. 's Winters wordt er meer NO2 (Koolstofdioxide) gemeten en zomers meer NH3 (Ammoniak).

Stikstof in onze omgeving

De tunnel is ontworpen om 150.000 auto's per etmaal aan te kunnen. Ergo, een totale uitstoot van 36 kg NO2 over een gehele dag. Ter vergelijking één Boeing 747 stoot tijdens één landing 44 kg NO2 uit. Nemen we alleen het spitsuur, dan praten we over 5000 tot 10000 auto's per uur, dat geeft maximaal 2,4 kg aan NO2.
Het gas verwaait bij de tunnelmonden en zou gemiddeld niet boven de limiet van 40 micogram per kubieke meter uitkomen.

Voor fijn stof is het verhaal niet anders. Het stof slaat echter ook neer op de wanden, het dak en de rijweg. Metingen na de oplevering zullen worden vergeleken met ijkmetingen die reeds zijn verricht, we zullen afwachten.

Zie hier het pdf bestand

Overige stikstofemissies om rekening mee te houden

Wij zitten dichtbij een luchthaven en er rijden treinen langs het tunneltracé. Bij Ouderkerk zitten ook nog een aantal boeren. Al met al een culminatie van stikstofverontreinigers. Bij treinen is daar alleen sprake van stikstofvervuiling bij de dieselelektrische locomotieven of bij de elektriciteitscentrale
Het aandeel van de beschaafde agrariërs in de omgeving zal wel meevallen en scheepvaart, zelfs binnenvaart heeft weinig invloed aan de westkant van de tunnel en enigszins aan de oostkant met het Amsterdam Rijn kanaal.

Het grootste gevaar is misschien wel de smogvorming in de omgeving van tunnelmonden bij mist of windstille situaties.

Meer weten ?
vragen en antwoorden over stikstof. RIVM

kerosine verbranding en emissies.

Milieuaspecten CBS

emissies mobiele bronnen

emissies stationaire bronnen